چطور صادرکننده فرش دستباف شوم؟ راهنمای کامل صادرات فرش ایران به جهان

صادرات دیگر از مسیرهای سنتی نمی گذرد. در این مقاله می خواهیم به جای تئوری های سخت، بیشتر به تجربه های موفق اشاره کنیم و در ادامه به سادگی به این پاسخ برسیم که چگونه صادرکننده فرش دستباف بشوم؟

تصور کنید من می خواهم یک فرش دستباف نایین را در بازار جهانی بفروشم. اول، سرمایه لازم برای صادرات فرش 100 میلیون تومان یعنی فقط برابر با ارزش فرشم دارم، اما حالا از کجا باید شروع کنم تا سود صادرات فرش دستباف را به دست بیاورم و با حاشیه سود صادرات قالی ۳۰-۵۰%، مسیر زندگیم را تغییر دهم؟ اصلا موانع این مسیر چیست؟

اگر شما هم به درآمد دلاری تجارت فرش فکر می‌کنید یا می‌خواهید فرش در چمدان ببرید، این مقاله که بر گرفته از تجارب واقعی است برای شماست. بر اساس میزان صادرات قالی دستباف ایران، چالش‌ها و فرصت‌ها را بررسی می‌کنیم. با معرفی بهترین کشور برای صادرات فرش دستباف و پاسخ به اینکه صادرات فرش ایران به کدام کشورهاست، تا انتها بخوانید.

وضعیت تولید و صادرات فرش دستباف ایران: طلای نرم در بحران یا فرصت؟

ایران، مهد فرش دستباف، طبق آمار مرکز ملی فرش، ۱۴۰۳، سالانه ۳.۹ میلیون مترمربع تولید می‌کند. ۸۰% توسط ۱.۵ میلیون بافنده زن. اما میزان صادرات قالی دستباف ایران فقط ۴۱.۷ میلیون دلار بوده که یعنی ۹۰% سقوط از اوج تجارت ۲ میلیارد دلاری در سال ۱۳۷۳ (به دلیل تحریم‌ها و رقابت هند/چین).

صادرات فرش ایران به کدام کشورهاست؟ ۵۵ مقصد اصلی وجود دارد، اما بهترین کشور برای صادرات فرش دستباف بیشتر کشورهایی مثل آلمان (۱۰ میلیون دلار، متقاضی فرش های کلاسیک ایران)، امارات (۹ میلیون، هاب خاورمیانه)، ژاپن (۸.۳ میلیون) و آمریکا (۵ میلیون – غیرمستقیم) است.

اما سوال این است که آیا تولید و فروش ما با واقعیت جهانی همخوانی دارد؟ هم بله و هم خیر. تقاضای جهانی (با بازار ۲۰۰ میلیون دلاری) برای طرح‌های اصیل فرش ایران مثل تبریز یا کاشان بالاست، اما تحریم‌های بین المللی و کپی‌ برداری هندی ها و پاکستانی ها (۴۰% سهم بازار) مانع اصلی است. قیمت فرش دستباف در خارج از کشور حدود ۱۰۰۰-۵۰۰۰ دلار برای یک فرش دستباف ۶ متری می تواند باشد که حاشیه سود صادرات آن را تا ۳۰-۵۰% تضمین می کند، اما قیمت و ارزش فرش تنها دلیل تصمیم گیری مشتری برای خرید نیست. از سویی تولید بدون برنامه و نیاز سنجی بازار و بدون مارکتینگ به روش امروزی می تواند احتمال موفقیت را کمتر کند.

تجربیات واقعی صادرکنندگان: “از ضرر میلیاردی تا درآمد  دلاری فرش!”

تاجران واقعی تجربیات تلخ و شیرین زیادی داشته اند. مثلا مهندس کریمی (تهران، ۴۰ ساله) می گوید: “اولین صادراتم به امارات با سود صادرات فرش دستباف حدود ۴۰% بود، اما تحریم باعث شد از یک جایی به بعد با کلی چک برگشتی روبرو بشم!” و او توصیه می کند: “با شرکت صادرات فرش دستباف مثل ذوالانواری کار کنید.”

سارا محمدی (اصفهان، 35 ساله) می گوید: “از گشتن شماره تلفن تاجران فرش شروع کردم و با لینک هایی که پیدا شد تونستم به ژاپن ۱۰ فرش بفرستم. درآمد تجارت فرش برای من ماهانه حدود 2000 دلار شد.”

اولین نیاز برای برای تبدیل شدن به صادرکننده فرش:

1) گواهی های لازم مثل کارت بازرگانی یا عضویت در اتحادیه فرش دستباف را بگیرید.

2) محصول خوب تولید کنید یا بخرید، مشتری خارجی برای محصول اصیل و اعتبار شما ارزش بالایی قایل است.

3) بسته بندی و پکیجینگ درست از زمان ارسال تا نحوه بسته بندی فرش برای هواپیما را یاد بگیرید.

۳) انواع روش ارسال فرش به خارج از کشور (گمرک یا پست خصوصی و دولتی) را بشناسید.

4) حاشیه سود صادرات قالی متوسط ۴۰%، اما هر کسب و کاری در ابتدا ممکن است نیاز به در نظر گرفتن حاشیه سود پایینی داشته باشد. از طرفی باید وضعیت اقتصاد و سلیقه کشور مقصد را در نظر گرفت.

5) بازاریابی و فروش خصوصا به روش امروزی در مورد فرش دستباف بسیار ضعیف عمل کرده به شکلی که هند و ترکیه بازار را از چنگ ایران در آورده اند. پس اصول و قواعد بازاریابی مدرن را یاد بگیرید و اگر مهارت ندارید حتی برایش کارشناس استخدام کنید.

6) قواعد و قوانین کشور مقصد را بشناسید. با ابزارهایی مانند هوش مصنوعی مثل Chat gbt این کار دیگر ساده ترین بخش پروسه است.

چطور برای فرش دستباف مشتری پیدا کنیم؟

بر اساس آمار گمرک و مرکز ملی فرش (۱۴۰۴)، 55 کشور مقصد فرش دستباف هستند اما اینکه ۵ مقصد برتر صادرات فرش ایران به کدام کشورهاست می توان به لیست زیر اشاره کرد.

پنج کشور اصلی واردکننده فرش دستباف ایران:

1.آلمان 2.امارات متحده عربی 3.ژاپن 4.استرالیا 5.ایالات متحده / کانادا

پنج کشور / بازارهایی که در سال اخیر رشد تقاضا یا وضعیت «در حال ظهور» برای فرش ایرانی نشان داده‌اند:

1.استرالیا 2.قطر 3.کانادا 4.ترکیه، 5.هلند

خب حالا دانستن این اهداف بدون اینکه بدانیم از چه مسیری باید وارد شد بی ارزش است. پس در ادامه به معرفی مهمترین مسیرهای ورود به بازار فرش دستباف جهان و کسب درآمد ارزی از این مسیر می پردازیم.

مهمترین مسیرهای ورود به بازار فرش دستباف جهان

1. آلمان – بزرگترین طرفدار فرش ایرانی

• مهم‌ترین شبکه اجتماعی: Instagram، Facebook، Pinterest ، LinkedIn

• مهم‌ترین پلتفرم‌های فروش آنلاین: eBay.de، Amazon.de، Etsy

• مهم‌ترین بازار / نمایشگاه سالانه: DOMOTEX Hannover — بزرگ‌ترین نمایشگاه جهانی کفپوش و فرش.

• سلیقه مصرف‌کنندگان: طرح‌های مینیمال/مدرن، رنگ‌های خنثی (بژ/خاکستری)، اندازه‌های متوسط-بزرگ (۶×۹، ۳×۲).

• موفق‌ترین مسیر فروش در آلمان: حضور در DOMOTEX + فروش در Amazon/eBay با عکس‌برداری حرفه‌ای و توضیحات فنی.

2. امارات متحده عربی (خلیج فارس) – هاب منطقه

• مهم‌ترین شبکه اجتماعی: Instagram، Facebook، WhatsApp، TikTok

• مهم‌ترین پلتفرم‌های فروش آنلاین: Amazon.ae، Noon، بازارهای محلی حضوری در دبی.

• مهم‌ترین بازار / نمایشگاه سالانه: DOMOTEX Middle East / Dubai World Trade Centre (نمایشگاه‌های فرش و کفپوش).

• سلیقه مصرف‌کنندگان: دوستدار لوکس و طرح‌های کلاسیک با رنگ‌های گرم (قرمز، طلایی) و فرش‌های نفیس؛ در دکور مدرن هم طرح‌های مینیمال خواهان دارد.

• موفق‌ترین مسیر فروش در امارات: شرکت در نمایشگاه‌های دبی + همکاری با واردکنندگان/دستۀ هتل‌‌ها و فروشگاه‌های لوکس + تبلیغ هدفمند در اینستاگرام.

3. ژاپن – عاشقان فرش های میمینال

• مهم‌ترین شبکه اجتماعی: LINE، Twitter، Instagram.

• مهم‌ترین پلتفرم‌های فروش آنلاین: Rakuten، Amazon.co.jp، Yahoo! Auctions.

• مهم‌ترین بازار / نمایشگاه سالانه: Tokyo International Gift Show (نمایشگاه بزرگ لایف‌استایل و دیزاین).

• سلیقه مصرف‌کنندگان: مینیمالیسم، رنگ‌های خنثی و پالت طبیعی، اندازه‌های کوچکتر/میانه مناسب فضاهای ژاپنی.

• موفق‌ترین مسیر فروش در ژاپن: معرفی محصول با تاکید بر کیفیت مواد طبیعی + فروش در Rakuten/Amazon.jp و نمایش در Tokyo Gift Show.

4. استرالیا – خریداران فرش های کوچک و بزرگ

• مهم‌ترین شبکه اجتماعی: Facebook، Instagram، Pinterest

• مهم‌ترین پلتفرم‌های فروش آنلاین: Amazon.com.au، eBay Australia، پلتفرم‌های دکور محلی مثل Temple & Webster و Etsy برای کارهای دستباف.

• مهم‌ترین بازار / نمایشگاه سالانه: بازارهای تجاری و نمایشگاه‌های خانگی؛ همچنین رویدادهای تخصصی مانند The Rug Show در آمریکا (برای تأمین‌کنندگان بین‌المللی) که فروش به Austrlia را تسهیل می‌کند.

• سلیقه مصرف‌کنندگان: استایل بوهویی / اسکاندیناوی‌ـ‌بوهو، رنگ‌های طبیعی، فرش‌های سبک و قابل‌شستشو.

• موفق‌ترین مسیر فروش در استرالیا: لیست کردن در Temple & Webster / Etsy + تبلیغات اینستاگرامی هدفمند و ارسال مستقیم با بسته‌بندی مقاوم.

5. ایالات متحده آمریکا / کانادا – بزرگترین وارد کننده فرش در گذشته!

• مهم‌ترین شبکه اجتماعی: Instagram، Facebook، Pinterest، TikTok

• مهم‌ترین پلتفرم‌های فروش آنلاین: Amazon (Marketplaces)، eBay، Etsy (برای دستباف‌ها)، فروش گاه‌های Trade B2B.

• مهم‌ترین بازار / نمایشگاه سالانه: The Rug Show (NJ/USA) و NY NOW (جشنواره لایف‌استایل و هوم) — رویدادهای مهم برای واردکنندگان و خرده‌فروشان.

• سلیقه مصرف‌کنندگان: طیف وسیع، از مینیمال تا لوکس آنتیک؛ رنگ‌های شاد و متریال طبیعی در بازار لوکس محبوب است؛ اندازه‌ها متغیر مطابق خانه‌های بزرگ‌تر.

• موفق‌ترین مسیر فروش در امریکا/کانادا: حضور در Rug Show/NY NOW برای B2B + فروش در Etsy/Amazon برای مشتری نهایی؛ تولید محتوای ویدئویی (Reels/Shorts) برای جذب مشتری.

مسیرهای ارسال یک فرش به خارج

حالا که می‌دانید بیشترین صادرات فرش ایران به کدام کشورهاست (مثل آلمان، ایتالیا، امارات، قطر و ژاپن) و مشتری خود را از طریق راه‌هایی که گفتیم پیدا کرده‌اید، وقت آن است که مسیر ارسال و صادرات را انتخاب کنید. به طور کلی، دو مسیر اصلی برای ارسال فرش به خارج از کشور وجود دارد: مسیر رسمی و مسیر غیررسمی.

مسیر رسمی صادرات: گمرکی و شرکت‌های بازرگانی

مسیر رسمی مطمئن‌ترین روش برای صادرات فرش دستباف ایران است. معمولا برای محموله‌ های با ارزش بال او تعداد زیاد استفاده می‌شود. در این مسیر، ارسال از طریق شرکت صادرات فرش دستباف یا شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی انجام می‌شود و فرش باید ابتدا در گمرک اظهار و گواهی اصالت و سلامت از اتحادیه فرش دریافت کند. این کار رو خودتان یا یک شرکت واسط انجام می دهید.

مزیت‌های این مسیر شامل امنیت بالا، بیمه کالا، امکان رهگیری (Tracking code) و اعتبار رسمی در صادرات است. البته روند اداری ۳ تا ۷ روز طول می‌کشد، اما در عوض خیال شما از بابت قیمت فرش دستباف در خارج از کشور و دریافت وجه مطمئن خواهد بود. این روش بیشتر برای صادرکنندگان حرفه‌ای، گالری‌ها، فروشگاه‌های خارجی و همکاری‌های B2B مناسب است.

نکته مهم:

پیش از ارسال، حتما به نحوه بسته‌بندی فرش برای هواپیما یا کشتی توجه کنید زیرا فرش جزو کالای حساس محسوب شده و هر شرایط نامناسبی ممکن است آسیب زننده باشد. همچنین روش رسمی در مقصد ممکن است شامل مالیات یا هزینه گمرک شود که باید قبل از انجام فروش استعلام گرفته شود تا هزینه ها مدیریت بهتری داشته باشد.

مسیر غیررسمی صادرات: تجارت چمدانی و پست بین‌المللی

اگر تازه‌ کار هستید یا می‌خواهید بازار کشورها را امتحان کنید، مسیر غیررسمی گزینه به‌ صرفه‌ تری است.

روش بار همراه مسافر: در تجارت چمدانی، تا سقف حدود ۲۴ مترمربع فرش دستباف را می‌توانید بدون کارت بازرگانی، همراه مسافر یا در چمدان خود از کشور خارج کنید.
کافی است بلیت پرواز، کارت ملی و رسید خرید فرش را همراه داشته باشید. این روش برای بردن فرش همراه مسافر به کشورهایی مثل ترکیه، امارات یا کانادا بسیار رایج است. هزینه ارسال در این حالت تقریبا معادل وزن اضافه بار پرواز است و هزینه مازادی ندارد.

نکته:

هرچند این مسیر سریع و ساده است، اما بیمه و امنیت گمرکی ندارد و بیشتر برای محموله‌های تکی مناسب است. همچنین بازرسی فرودگاه هر کشوری ممکن است در مورد چمدان های بزرگ یا بارهای سنگین در صورت صلاح دید چک انجام دهد که در موارد نادری می تواند شامل مبلغی کمی مالیات یا حق گمرک شود.

روش پست: ارسال فرش با پست بین‌الملل است. در این حالت، وزن و متراژ دارای محدودیت است و هزینه ارسال فرش با تیپاکس یا DHL از ایران به اروپا به وزن بسته و مقصد مورد نظر است.
زمان تحویل بین ۷ تا ۱۵ روز و مدارک فقط کارت ملی و آدرس مبدا و مقصد نیاز است. این روش برای ارسال فرش به خارج از کشور با پست یا فروش‌های تکی مناسب است و هزینه بر اساس وزن بسته و مسافت تا مقصد متفاوت است.
با توجه به قیمت فرش دستباف ایران در ترکیه و سایر کشورها، حتی فروش یک تخته فرش کوچک می‌تواند سود قابل‌توجهی داشته باشد. برای مثال، فرشی که در ایران ۳۰ میلیون تومان قیمت دارد، در اروپا ممکن است ۸۰۰ تا ۱۵۰۰ یورو فروخته شود.

نکته:

برای کشورهایی که واردات فرش دستباف پرشین را ممنوع کرده اند مانند آمریکا، ممکن است نیاز باشد ابتدا فرش به نمایندگی دفتر پست در دبی یا ترکیه فرستاده شود تا پس از تغییر مبدا، فرش به مقصد پست شود!

سخن آخر

صادرات فرش دستباف می‌تواند شغلی معاف از مالیات با درآمد دلاری باشد، اما مسیر آن بدون برنامه‌ریزی ممکن نیست. اگر می‌خواهید بدانید چگونه تاجر فرش شوید یا سود صادرات فرش دستباف را تجربه کنید، باید اصول بازاریابی بین‌المللی را بیاموزید، شبکه‌ای از تاجران معتبر بسازید و با حفظ اصالت و گواهی فرش ایرانی اعتماد خریداران را جلب کنید. حضور حرفه‌ای در پلتفرم‌های فروش فرش مثل Etsy، eBay و Shopify و فعالیت هوشمند در شبکه‌های اجتماعی، کلید موفقیت در رقابت با تجار هند، پاکستان و ترکیه است. صادرات، چه از مسیر رسمی و چه در قالب تجارت چمدانی فرش، با رفتار حرفه‌ای و صداقت آغاز می‌شود.

اگر به دنبال بهترین کشور برای صادرات فرش دستباف هستید، از امروز شروع کنید و در صورتی که تجربه مشابهی داشتید، کامنت کنید!