اصطلاحات رایج در قالی و قالیبافی و معادل انگلیسی آن
آشنایی با اصطلاحات و لغات انگلیسی مرتبط با صنعت فرش لازمه دانش هر تولید کننده‌ای است که قصد صادرات فرش دستباف و یا واردات مواد اولیه فرش و دستگاه های بافندگی را دارد. همچنین برای معرفی این هنر-صنعت با ارزش به جهانیان، لازم است با واژگان و اصطلاحات لاتین کاربردی و رایج در مورد آن آشنا باشیم تا نهایتا به یک ارتباط صریح و شفاف دست پیدا کنیم. در این مطلب قصد داریم به بررسی مهم ترین لغات تخصصی و اصطلاحات فرش دستباف ایران و ترجمه آن به زبان انگلیسی بپردازیم.
برای دانستن اصطلاحات رایج در قالی و قالیبافی و معادل انگلیسی آن با ما همراه باشید.
اصطلاحات فرش دستباف بر اساس حروف الفبا می باشد:
الف
آفت انباری پشم Wool storing plight
آفت پشم Wool plight
آماده سازی مصالح فرش Preparing carpet materials
ابرچینی Cloud ribbon
ابریشم Silk; silk thread
ابریشم بافی Silk industry
ابریشم پخته Processing silk
ابریشم تاب Silk spinner; Silk winder
ابریشم تار Wrap silk
ابریشم خام Raw silk
ابریشم دست ریس Hand spun silk
ابریشم دوزی Silk embroidery; Satin stitch embroidery
ابریشم ریسیده (ابریشم دستی یا تابیده) Spun Silk
ابریشم طبیعی Natural silk
ابریشم کارخانه ای Factory made yarn
ابریشم کشی Silk spinning
ابریشم ماشینی Machine made silk
ابریشم مصنوعی Artificial silk
ابزار Tools
اتحادیه صادرکنندگان فرش Carpet Exporters Union
ارزش کیفی پشم Wool quality value
استادکار قالیباف Senior carpet weaver
اسلیمی Arabesque; Islamic
اکسیداسیون پشم Wool oxidization
الیاف مرکب Composite fibers
الیاف شیمیایی (مصنوعی) Man – mad Fibers
الیاف طبیعی Natural fibers
الیاف نساجی Textile fibers
ب
بازار فرش Carpet market
بافت، ترکیب Texture
بافتن، پیچیدن Weave
بافت ترکیبی Compound weave
بافت تقلبی Fraudulent weaving
بافت فرش، فرشبافی Carpet weaving
بافتنی، منسوج Textile
بافنده Weaver
بافنده تمام وقت Full time weaver
بافنده قراردادی Contract weaver
بافنده ماهر Skilled weaver
بافنده مبتدی Un skilled weaver
بافنده پاره وقت part time weaver
بسته بندی یا عدل بندی فرش Carpet packing
بقچه Bundle
بقچه شهری Urban bundle
بوی پشم Wool smell
بید زدگی / بید خوردگی فرش Tineola bisselliella
بید مجنون Weeping willow
بی گره بافی No knot weaving
پ
پرداخت Polishing
پرداختچی، پرداختگر Polisher
پرز ابریشمی Silk pile
پشت دار Back of the loom
پشم wool
پشم الوان Colored wool
پشم بره Lamb’s wool
پشم بهاره Spring cut wool
پشم تابیده شده Felted wool
پشم تازه fresh wool
پشم پاییزه Autumn cut wool
پشم پنبه ای Cotton wool
پشم پوست Skin wool
پشم جورکنی wool sorting
پشم چیده شده Cut wool
پشم چینی sheep shearing
پشم چینی ماشینی Automatic sheep shearing
پشم خالص Pure wool
پشم خام Row wool
پشم دباغی Tanning wool
پشم دست شور Hand washed wool
پشم دولاتاب Tow layer twisted wool
پشم ریسیدن To spin wool
پشم سفید White wool
پشم سیاه Black wool
پشم شتر Camel wool
پشم شسته Washed wool
پشم شسته شده ماشینی Machine washed wool
پشم شکری Cream-colored wool
پشم شویی wool washing
پشم عرق دار Grease wool
پشم کهنه Old wool
پشم گوسفند Sheep wool
پشم گوسفند اخته Werther’s wool
پشم گوسفند مرده Dead wool
پشم محلوج Carded wool
پشم مخلوط Mixed wool
پشم مرغوب High quality wool
پشم مقراضی Scissored wool
پشم میش Ewe wool
پشم نازک تاب Thin twisted wool
پشم ناشور Non scoured wool
پشم نخ شده Yarned wool
پشم یکساله Yearling wool; One year wool
پشم یک لا تاب One layer twisted wool
پلاس Tent fabric
پنه Cotton
پنبه الیاف بلند Yearling wool; One year wool
پنبه الیاف کوتاه Short filament cotton
پنبه تمیز کن، پنبه پاک کن cotton cleaner
پنبه پاک کنی cotton cleaning
پنبه چینی دستی cotton picking of cotton
پنبه ریسیدن To spin cotton
پنبه ریسیده (تابیده) Spun cotton
پود Weft
پود ابریشمی Silk waft
پود پشمی Wool weft
پود تابیده Spun weft
پود زیر Under weft
پود مستقیم Straight weft
پود مواج، پود مجعد Curling weft
پود نازک Thin weft
پود نتابیده Un – spun weft
پهنا یا عرض فرش Carpet width
پیله، پیله ابریشم Cocoon; silk cocoon
ت
تا Fold
تابلو فرش pictorial carpet , carpet tableau
تار Warp
تار ضخیم Thick warp
تار و پود Warp and waft
ترنج Medallion
تعمیر فرش Carpet repair
تکباف Self – employed weaver
تیغه Blade
ج
جدول بندی Hard sketching
جفتی بافی Double knot weaving
چ
چاقوی قلاب (شکل) Hook knife
چپ تاب Left twisted
چپ رو Left pillar
چرخ ریسندگی Spinning wheel
چله Warp
چله کش Warp winder
چین اول First shear
ح
حاشیه Margin (Border)
حاشیه باریک Margin strips
حاشیه پردازی Margining
حریر Damask; silkscreen
حق العملکار Middleman
حلاجی، پنبه زنی Beating; cotton beating
حمل و نقل قالی Carpet transportation
حوض رنگرزی Dying pool
خ
خامه، پرز، کرک (خامه Raw garn ) Pile
خامه پشمی Wool pile
خامه دستریس Hand spun pile
خامه دولاتاب Double pun pile
خامه ریسیده شده ماشینی Machine spun pile
خامه نتابیده Un – spun pile
د
دار اربابی Lord type loom
دار افقی Horizontal loom
دار بزرگ Large loom
دار تبریزی Tabrizi loom
دار ترکمنی Turkman loom
دار ثابت Fixed loom
دار دو نفره، دار جفتی Double (two man) loom
دار روستایی Village type loom
دار مینی ثابت Flor fixed loom
دار شخصی Private loom
دار عمودی Vertical loom
دار قالیبافی Carpet loom
دارکشی، آماده سازی کارگاه بافندگی loom preparation
دار کوچک Small loom
دار گردان Non – fixed loom
دار مزدی، دار اجاره ای Rented loom
دار یکنفره Single loom
دباغ Tanner
دباغی To tan
درجه پنبه Cotton grade
درخشش پشم Wool shine
دست ریسی Hand spinning
دستمزد قالیباف Carpet weaver wage
دفتین زدن Beating comb
دوام پشم Wool durability
دو پودی Double waft
دو تاری Double warp
ر
راست تاب Right twisted
راست رو Right pillar
رج wate
رفو Darning
رگه دار Abrash
رنگ Color ;dye
رنگ افکندن، رنگرزی To Color; To Dye; To tint
رنگرز قالی Carpet dye Worker
رنگرزی (رنگرزخانه) Dye house
رنگ شیمیایی Chemical Color
رنگ فرش Natura Color
رنگ مستقیم Direct dye
ریسندگی Spinning
ریسندگی پنبه Cotton Spinning
ریسنده Spinner
ریسیدن To Spin
ریشه فرش Rug fringe
ز
زدگی یا سوزاخ فرش را تعمیر کردن Carpet Mending
زربفت Woven with gold
زمینه Background
زیردار Lower beam
زیلو A woven cotton rug; Ziloo
زیلو باف Cotton rug weaver
س
ستون Column
سردار Upper beam
سندیکای تولید کنندگان فرش Carpet producer syndicate
سیخ Stik
ش
شاگرد قالیباف Carpet helper
شانه Comb
شانه زدن Combing
شانه زنی پنبه Cotton combing
شرکت سهامی فرش ایران IRAN carpet company
شهری Urban
شیرازه Selvedge; selvedge
ص
صادرات قالی Carpet export
صباغ Textile dyer
ض
ضخیم ریسی Thick spinning
ظرافت نخ، کیفیت نخ Tread fitness
ط
طبقه بندی پشم Wool classifying
طراح قالی Carpet Designer
طرح Design
طرح ابنیه باستانی Historical monuments design
طرح اصلی Main design
طرح افشان Overall flower design
طرح باغی Garden design
طرح بوته Paisley design
طرح حیوانی Animal design
طرح شاه عباسی Palmette flower design
طرح ذهنی Imaginary design
طرح شکارگاه Hunting design
طرح فرعی Sub design
طرح قاب قابی Multiple – panel design
طرح کف ساده weave design – Plain
طرح گردان Curved design
طرح گرفت و گیر Animal’ s Combat design
طرح گلدانی Vase design
طرح لچک ترنج medallion design – Corner
طرح ماهی Fish design
طرح ماهی درهم In and out fish design
طرح ماهی درهم هراتی Jumble fish (Herati fish) design
طرح محرابی Prayernich design
طرح محرمات design Stripped
طرح قالبی Framed designs
طرحهای منظره Scenery designs
طرح هندسی Geometric design
طلا باف Brocade weaver; Gold embroidered
طناب باف، طناب تاب Rope-maker
طناب بافی Rope making
طول فرش Carpet length
ع
عدل ابریشمی Silk bale
عدل خامه Bale of pile
ف
فیتیله Wick
فتیله نخ Woof (below) ;Yarn lump (cylinder)
فرش ابریشمی Silk carpet
فرش پشمی Woolen carpet
فرش دستباف Handmade carpet
فرش عتیقه Antique carpet
فرش گرانقیمت High value carpet
فرش موزه ای Museum type carpet
ق
قاب Frame
قاب تابلو فرش Frame picture carpet
قابلیت ارتجاع Elasticity
قابلیت رنگ پذیری Paint Ability
قالی Carpet
قالیباف Carpet weaver
قالیبافی To knot a carpet
قالی تصویری Pictorial carpet
قالیچه Rug
قالیشویی Carpet washing
قرارداد فروش قالی Carpet selling contract
قرینه بافی Symmetrical weaving
قلاب Hook
قلابدوز Embroiderer
قلاب دوزی Chain stich embroidery ;Crochet
قلیایی کردن پشم Wool alkalization
قیچی پرداخت polish scissor s
قیچی سر ریشه زنی Butt cutting scissors
قیمت تخمینی قالی Estimate cost of carpet
قیمت تمام شده قالی cost of carpet
ک
کادر پرداخت Polish knife
کادر سر ریشه زنی Butt cutting knife
کارگاه خانگی Domestic workshop
کارگاه رنگرزی Dying work shop
کارگاه قالیبافی Carpet workshop
کتان Cotton
کرم ابریشم Caterpillar
کشش Draft
کلاف Skein
کلاف ابریشم Silk skein
کلاف بندی، بسته بندی نخ Skeining
کلاف پشم Wool skein
کلاف تابیده Spun skein ;Curled skein
کلاف نخ Yarn skein
کلفتی یا قطر فرش Carpet thickness
کمان Bow
کناره Runner
کندن مو یا پشم Hair (wool)rooting out
گ
گره Knot
گره ترکی باف Turkish knot
گره فارسی باف، گره ایرانی Persian knot
گلابتون Gold or silver lace Braids
گل برجسته، برجسته کاری Relief work
گلیم Kilim
گلیم بافی Kilim weaving
ل
لچک Corner
لیف Fiber
م
ماشین ریسی Machine spinning
مخمل ابریشم Silk cut velvet
مرتب کردن نخ Yarn sorting
مرینوس Merion
مزد جنسی Material (noncash) wage
مزد نقدی Cash wage
مصالح فرش
منسوجات
مو Hair
موزه فرش Carpet museum
موی بز Goat hair
ن
نازک ریسی Thin spinning
نخ Yarn ;String Thread ;Warp threads
نخ ابریشمی Silk yarn
نخ پشمی Wool yarn Woolen yarn
نخ پنبه ای Cotton yarn
نخ پنبه ای دستریس Hand spun cotton
نخ پود Weft yarn
نخ تابیده Skein yarn
نخ رنگ شده Dyed yarn
نخ ریسی Cotton spinning
نخ ریسیده شده ماشینی Machine spun cotton
نخ کردن Yarning
نخهای ترکیبی Composite yarn
نخ یک لا Single yarn
نساج، بافنده Weaver
نقش image
نقش کردن To design ;To engrave To trace
نقشه Design (pattern)
نقشه شطرنجی Cartoon
نقشه بندی فرش Carpet actual designing
نقشه سازی Developing actual design
نقشه سیاه قلم Black shade scheme
نقطه زنی Dotting
نگاره بومی Native Design
نمایشگاه فرش Carpet showroom (exhibition)
نمره نخ Thread grade
نورد Roller
نورد بالا Upper ruler
نورد پایینی Lower ruler
و
وزن فرش Carpet weight
حرف پایانی:
ارتباط برقرار کردن با غیرفارسی زبانان چه برای فروش فرش دستباف باشد و چه برای انتقال فرهنگ فرش ایرانی، با لزوم دانستن اصطلاحات فرش دستباف به انگلیسی آغاز می‌شود. امیدوارم این مطلب در شما به پیشبرد این هدف کمک کند و اگر آن را مفید و کاربردی می‌دانید، حتما با دوستانتان به اشتراک بگذارید.
منبع:
1 فرشنامه ایران، تألیف دکتر حسن آذرپاد، فضل الله حشمتی رضوی، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی (پژوهشگاه)، تهران چاپ اول 1372
در اینستاگرام ما را دنبال کنید
سلام سپاسگزارم خیلی عالی بود لغات جدید که ارتباط با رشته ام بود رو یاد گرفتم.
خیلی به درد بخور بود.مچکرم
سلام
ممنون از لطفتون