نکات خرید فرش دستباف و راهنمای انتخاب درست

گرچه این روزها فرش‌های ماشینی بسیار زیبایی وارد بازار شده‌ است و به دلیل ارزانی، در مقایسه با فرش دستباف نیز خواهان بیشتری دارد، اما فرش دستباف مزایای منحصر به فردی دارد که بهای بیشترش را نیز توجیه می‌کند. فقط کافی است نکات خرید فرش دستباف و راهنمای انتخاب درست را مطالعه کنید تا با خرید فرش دستباف، حسی پر از رضایت داشته باشید و از سرمایه گذاری خود با فرش ایرانی لذت ببرید.

مقایسه فرش ماشینی و فرش دستباف، مزایا و معایب

1. فرش‌های دستباف از دور و نزدیک جلوه بسیار خوبی دارند، اما فرش‌های ماشینی تنها از دور جلوه دارند و از نزدیک چندان مرغوب به‌ نظر نمی‌رسند.
2. گذشت زمان رنگ‌های فرش دستباف را جلا می‌دهد، اما از جلوه فرش ماشینی می‌کاهد.
3. فرش دستباف در زمستان گرم و در تابستان سرد است، اما فرش ماشینی به‌دلیل آنکه از مواد پلاستیکی تهیه شده‌است، این ویژگی را ندارد.
4. فرش ماشینی به مرور زمان، ارزش خود را از دست می‌دهد، ولی فرش دستباف به مرور زمان، ارزش می‌یابد.
5. این را هم به یاد داشته باشید که برخی از الیاف‌های مصنوعی برای کودکان، یا افراد مبتلا به بیماری‌های مانند آسم و آلرژی، حساسیت‌زا و مضر هستند. اما الیاف طبیعی فرش دستباف هیچ گونه حساسیتی ایجاد نمی‌کنند.

پیش از انتخاب فرش، باید به برخی نکات مهم هم توجه کنید

1. برای فضاهایی با وسعت‌ کم یا اتاق‌هایی که نور به‌ اندازه کافی ندارند، باید فرشی با ترکیب رنگی روشن انتخاب کنید تا فضای شما نورانی‌تر و بزرگ‌تر به‌ نظر برسد.
2. هنگام انتخاب رنگ فرش هم به پالت رنگی موجود در فضا شامل رنگ دیوارها، پارچه روکش مبلمان، پرده‌ها و حتی رنگ چوب لوازم و از همه مهم‌تر، رنگ کف‌پوش باید توجه کنید.
3. اگر در فضای مدنظر شما دیوار، کف‌پوش یا مبلمان طرح‌دار وجود دارد، فرشی با طرح‌های خلوت انتخاب کنید تا تعادل طرح و نقش در کف محیط حفظ شود.
4. قبل از خرید فرش، به سنتی یا مدرن‌بودن خانه نیز توجه کنید. به‌طور مثال، اگر خانه شما کف‌پوش پارکت دارد، گبه روی آن زیباتر می‌شود، اما برای فضاهای سنتی‌تر، فرش طرح لچک‌ ترنج بسیار مناسب‌تر به‌نظر می‌رسد.
5. برای فضاهای پر‌رفت و آمدی مانند اتاق نشیمن یا ورودی خانه هم فرش‌های روشن با بافت ظریف یا به اصطلاح رج بالا انتخاب نکنید. این‌گونه فرش‌ها در این مکان‌ها در معرض آسیب‌دیدگی بیشتری قرار دارند.

نکات تخصصی تشخیص فرش مناسب

موارد زیر راهنمای انتخاب درست فرش دستباف است که دانستن آن به شما در خرید بهتر کمک خواهد کرد.

بررسی فرش از لحاظ طرح و اندازه:

همانطور که می‌دانید چند سانتیمتر اختلاف در ابعاد فرش دستباف در قسمت های بالا و پایین آن کاملا طبیعی می‌باشد اما باید دقت داشت که بیش تر از چند سانتیمتر اختلاف جایز نیست و یک عیب محسوب می‌شود. برای تشخیص تقارن طرح بافته شده و همچنین اختلاف ابعاد می‌توانید فرش را از وسط تا کنید. از دیگر مواردی که باید به آن دقت داشت چک کردن تمامی طرح ها می‌باشد چرا که نا تمام ماندن آنها نیز جزوی از معایب فرش به حساب می آید.

بررسی فرش در نور طبیعی:

راهکار پیشنهادی دیگر ما بررسی و مطالعه فرش از زوایای مختلف و در نور طبیعی می‌باشد. خوب است بدانید رنگ فرش در جهت خواب آن تیره تر از رنگ آن در جهت عکس خواب فرش به چشم می آید در نتیجه اگر فرش را از جهت عکس آن نگاه کنید راحت تر می‌توانید طرح و خطوط آن را بررسی نمایید. برای اینکه تشخیص دهید رنگ فرشتان طبیعی و غنی می‌باشد بهتر است قسمت انتهایی پرز با رنگ سطح فرش را مقایسه نمایید تا اختلافی نداشته باشند ، هرگونه اختلاف رنگ بین انتها و ابتدای پرزها حاکی از رنگ شدن پرزها توسط جوهر های شیمیای اند، در این صورت نیز برای اطمینان می‌توانید یک تکه پارچه مرطوب را بر قسمت‌های رنگی بکشید و میزان رنگدهی پرزها را تست کنید.

بررسی کیفیت پرزهای فرش دستباف:

قبل از خرید فرش حتما آن را از نظر کیفیت پرزهایش مورد بررسی قرار دهید. پرز فرش باید با دوام، درخشان و انعطاف پذیر باشد اما خوب است بدانید، فرش‌هایی با پرز نرم نسبت به فرش‌هایی که پرز ضخیم تری دارند، دوام کمتری خواهند داشت، تمایل بیشتری به جذب گرد و خاک داشته و به سادگی فرش‌های با پرز خشن نیز تمیز نمی‌شوند.

بررسی فرش از لحاظ پوسیدگی و رفو شدگی:

به عنوان خریدار فرش باید دقت داشته باشید که همیشه بافت های مشکل دار یا رفو شدگی ها با بررسی پشت فرش قابل تشخیص است. معمولا قسمت‌هایی از فرش که رفو شده باشد زبرتر و محکم‌تر از سایر نقاط می‌باشد و با کمی دقت می‌توان علامت‌هایی چون سوزن خوردگی را مشاهده کرد. البته باید دقت کنید این ترمیم شکستگی و پوسیدگی با عملیاتی که برای آماده سازی فرش انجام می‌شود تفاوت دارد. عیب فرش شامل رفع عیب هایی مانند بیدزدگی، شکستگی طرح، پارگی، دو رنگی و… است. در نتیجه سعی کنید اگر توان تشخیص ندارید، این موارد را صادقانه از فروشنده سوال نمایید.

چک کردن و بررسی پرزها:

ارتفاع پرزها در قسمت‌های مختلف فرش باید به یک اندازه باشد و به اصطلاح موج نداشته باشد، برای چک کردن ارتفاع پرزهای فرش بهتر است پرزها را با دستتان مالش دهید تا در صورت وجود نامنظمی در آنها متوجه این امر بشوید. شاید فکر کنید تنها دلیل نامنظم بودن پرزها ی فرش عدم پرداخت صحیح و منظم باشد در حالیکه بعد از خرید و با شستشوی خشن الیاف فرش هم این مشکل می‌تواند رخ دهد.

اطلاعات فنی فرش را بررسی کنید:

نکات خرید فرش دستباف بسیار زیاد است و ما تا کنون در مورد اهمیت بررسی پشت فرش زیاد صحبت کردیم. اما باز هم تاکید می‌کنیم از آنجاییکه بافت فرش جزو مهم ترین مواردی است که باید قبل از خرید بررسی شود. بهتر است با نگاه کردن به پشت فرش از كیفیت بافت آن مطمئن شویم. با چک کردن و دقت به پشت هر فرشی میتوان اطلاعات مفیدی از قبیل تعداد گره‌ها، نحوه تراكم و كوبیدگی پودها، یكنواختی طرح ، شمارش دقیق گره‌ها و … را به دست آورد. همچنین درباره تراکم گره ها، نوع رنگرزی، محل بافت فرش و … از فروشنده بپرسید.

ایرادات فنی فرش دستباف

از نکات خرید فرش دستباف توجه به ایرادات فنی است. قبل از خرید تمامی ایراداتی که ممکن است وجود داشته باشد را بررسی نمایید:

1- دورگه ‌بودن زمینه

خط هایی پر رنگ را کم رنگ خصوصا داخل زمینه فرش نشان از دو رنگی را دو رگه بودن دارد. این مشکل از آنجا به وجود می آید که بافنده یک رنگ را با تن یا طیف رنگ متفاوت به اشتباه در بافت به کار می برد. این یک ایراد فنی است که البته می توان آن را رفع نمود.

2- شکستگی گل قالی

از آنجاییکه تمامی طرح ها و گل هایی که در بافت یک فرش به کار می‌روند اعم از گل‌های شاه‌عباسی، آویزان، ستاره‌ای و… اندازه استانداردی دارند که تنها کارشناسان، بافندگان و فروشندگان قالی از آن اطلاع دارند. تشخیص ایرادات در بافت آنها برای یک خریدار معمولی کار دشواریست. ولی می‌توانید به نگاه به قرینه ها یا دنبال کردن گل و بندها، به شکستگی ها یا اشتباه بافی ها پی ببرید.

3- کم‌بافی و مشکلات بافت

پشت فرش را بررسی کنید. در صورتی که اندازه گره‌ها متفاوت، نامنظم و با فاصله زیاد باشد یا اینکه گره‌ها خوب شانه نخورده و پرزها کشیده نشده باشد ، ممکن است بافنده ی آن با بی دقتی و شلختگی کار بافت را انجام داده باشد. همچنین کج بودن محسوس فرش و نامتقارن بودن نصف بالا و نصف پایین می تواند از عیوب فرش باشد. البته تاکید می‌کنم، چند سانتی متر اختلاف مهم نیست ولی اختلافات محسوس در اندازه و شکل فرش حتما مهم و قابل تامل است.

این نکات به شما در تصمیم گیری و انتخاب بهتر فرش دستباف کمک خواهد کرد. اگر می‌خواهید درباره نکات پهن کردن فرش در منزل بدانید یا فرش را برای جهیزیه بخرید، کافی است روی لینک هایی این این پاراگراف کلیک نمایید.

منابع

• گروه فرش میرحسینی
• ویرگول