شست و شو و نگهداری فرش دستباف

قبل از شستشو بایستی یک سری اقدامات اولیه جهت آماده سازی فرش انجام داد. این اقدامات بشرح زیر است:
غبارگیری: این عمل بیشتر در مورد فرش‌های کارکرده انجام می‌گیرد. اما در شستشو به روش سنتی برای زدودن غبار از چوب استفاده می‌شود و پس از چوبزنی توسط جاروی زبر جارو می‌شود. روش دیگراستفاده از دستگاه‌های مکنده است که میزان مکش هوا بایستی تنظیم شود.
بازرسی: از مهم‌ترین نکات در مقدمات شستشو بازرسی است. فرش قبل از شستشو از نظر میزان پوسیدگی وجود سوراخ و لکه و نوع گلیم بافی و ریشه‌ها کنترل شود بطوریکه ریشه‌ها قبل از شستشو از هم باز شود.
رفوکاری: درصورت وجود سوراخ درفرش قبل از شروع عملیات شستشو بایستی رفوکاری و ترمیم شود.
لکه گیری: بعد از رفو کردن عمل لکه گیری بایستی انجام گیرد.

اولین نکته مهم در مورد لکه، شناخت نوع و میزان تازگی آن است، وقتی لکه ایجاد شده تازه باشد و بدانیم از چه ماده یا موادی تشکیل شده، می‌توانیم سریع‌تر نسبت به مواد مورد نیاز جهت رفع آن اقدام کنیم، تازگی لکه باعث می‌شود که زود‌تر، بهتر و با هزینه کمتر پاک شود.
برای زدودن و پاک کردن لکه، ابتدا مواد شیمیایی را مورد بررسی قرار داده، سپس لکه را قبل از شستشوی محل آلوده، پاک می‌کنیم. پس به نکات پی آمده باید توجه شود:
آب داغ: لکه‌های ناشی از خون و تخم مرغ را به علت آلبومین موجود، ثابت‌تر می‌کند.
آب و صابون: لکه‌هایی مانند عصاره میوه‌ها و چای و قهوه را ثابت‌تر می‌کند.
طریقه زدودن لکه چربی: اینگونه لکه‌ها را می‌توان بوسیله بنزین یا نیترا کلرور کربن پاک کرد، بدین صورت که ابتدا با اسفنج، محلول فوق را به محل آلوده مالیده و سپس نسبت به پاک نمودن لکه اقدام می‌کنیم، لکه چربی‌های حیوانی با آب و صابون از بین می‌رود.
لکه خون و چسب: ابتدا با آب سرد و صابون لکه را زدوده و سپس، با آب نیم‌ گرم وصابون می‌شوریم و چنانچه لکه‌ها روی قسمت‌های رنگی ایجاد شود بوسیله نیترا کلرور کربن و اسفنج آنرا تمیز نموده با آب سرد و مالش اسفنج آنرا می‌شوییم.
لکه شمع: ابتدا موم اضافی را برداشته، سپس قسمت لکه شده را گرم کرده و کاغذی روی آن قرار می‌دهیم تا موم را جذب نماید، سپس بوسیله بنزین یا نیترا کلرور کربن و مالش اسفنج آنرا پاک می‌کنیم.
لکه قهوه، کاکائو  و چای: در صورت تازه بودن با آب جوش و اتوی داغ از بین می‌رود و چنانچه پس از شستشو لکه باقی ماند با استفاده از نیترا کلرور کربن و در صورت سفیدی قسمت از آب اکسیژنه ۲۰% استفاده می‌کنیم.
لکه شیر: چربی شیر را با بنزین برطرف کرده، سپس با آب نیم گرم می‌شوییم.
لکه ترشی: لکه میوه‌های ترشی همچون آلبالو، انار، پرتقال را سریعأ با آب و آمونیاک می‌شوریم.
لکه مرکب فرنگی: با محلول داغ و غلیظ جوهر ترشک و آب و صابون مالش داده، می‌شوریم.
لکه عرق بدن: محل لک شده را در محلول، پر برات دوسود و آب اکسیژنه (آب اکسیژنه یک لیتر، پربرات دو سود چهار قاشق قهوه خوری) پاک می‌کنیم.
لکه مرکب آبی یا سیاه بر روی الیاف نباتی (گیاهی): محلول رقیقی از ۵% پر منگنات دو پتاس و آب تهیه کرده، قسمت آلوده را در آن خیس کرده تا رنگ آن قهوه‌ای گردد، سپس آنرا در محلول بی‌سولفیت دو سود و کمی سرکه  گذارده، با آب زیاد می‌شوریم و چنانچه تمیز نشد این کار را چند بار تکرارو تا محو لکه ادامه می‌دهیم.
لکه مرکب روی الیاف حیوانی: پارچه را در محلول ۵% پر بورات دو سود گذاشته، کم کم گرم می‌کنیم، تا آنجا که نجوشد و پارچه داخل ظرف تکان نخورد، سپس از داخل ظرف، خارج ساخته، آبکشی می‌نماییم.
لکه جوهر معمولی روی قالی: مقداری ماست ترش روی محل لکه ریخته، منتظر می‌مانیم تا ماست رنگ جوهر را بخود بگیرد، سپس آنرا پاک نموده و این عمل را آنقدر تکرار می‌کنیم، تا جاییکه لکه کاملا محو گردد.
لکه دوده: با اسفنج آغشته به محلول اسید تارتاریک ۲۰% روی لکه را مالش داده، انرا پاک می‌کنیم، البته استفاده از آبقوره نیز برای لکه برداری فوق مفید است.